DiS - pesymistyczne oceny rynku IT w 2009
W ocenach DiS, w trzecim kwartale 2009 r. utrzymał się stan kryzysowy w wielu obszarach polskiego rynku informatyki. Niekorzystne tendencje utrzymywały się w segmentach sprzętu i dystrybucji, integracji systemowej oraz w sektorze publicznym. Ogółem spadek rynku IT po pierwszych trzech kwartałach wyniósł 15,3% (po półroczu 14,3%), a w samym trzecim kwartale aż 16,9%. Skłania to do skorygowania w dół prognoz tempa zmian rynku IT na cały rok 2009 - z ok. -6% prognozowanych przez DiS po półroczu 2009 r. do spadków już dwucyfrowych.
| REKLAMA | ||
 |
Analizę wyników branży IT po III kwartale 2009 r. przeprowadzono na podstawie informacji o przychodach prawie 150 firm i pionów biznesowych firm teleinformatycznych, w większości należących do grup kapitałowych notowanych na warszawskiej GPW. Wykorzystano też wybrane wyniki niektórych niepublicznych firm z sektorów IT dla bankowości i przedsiębiorstw, skłonnych do udostępniania informacji.
Dystrybucja i integracja obciążają najwięcej
W trzech kwartałach 2009 r. ten największy segment rynku IT zmalał w grupie badanych firm o 20,6%, przy czym spadek w samym III kw. wynosił 22,7% i był prawie identyczny jak spadek w II kw. 2009 r. Wzrosty w badanym okresie wykazał tylko Komputronik oraz Eurotel, a w samym III kwartale 2009 r. jeszcze Karen. Stosunkowo mały spadek wykazywała firma Ab. Niewątpliwie największe spadki ujawniły się w firmach: Techmex (przypomnijmy: ogłoszono jej upadłość przez likwidację) oraz Pronox (wnioskuje o upadłość). Głęboki spadek wykazała też w 3 kwartale firma Action (o 14,1%), choć trzeba pamiętać, że jej wyniki można analizować jedynie w trybie proforma z uwagi na termin rozliczeniowy kończący się w miesiąc po zakończeniu kalendarzowego 3 kwartału (31 października).
Rynek integracji systemowej jest drugim co do wielkości segmentem rynku IT. W pierwszych trzech kwartałach 2009 r. jego spadki były minimalnie głębsze niż na rynku sprzętu. Natomiast sam trzeci kwartał był lepszy od I półrocza: spadek tego rynku wyniósł teraz “tylko” 14,8%, w stosunku do 26,4% w dwóch pierwszych kwartałach. Dodatnią dynamiką w badanym segmencie wykazały tylko Asseco PL oraz Qumak Sekom. Jednak w przypadku tej drugiej firmy trzeba pamiętać, iż jej wzrosty wynikły z wyjścia poza specjalizację informatyczną, np. zajęła się pracami bliskimi instalatorstwa elektrycznego, czy po prostu budownictwem (budowa serwerowni itp.).
Przedsiębiorstwa duże i MŚP
Segment informatyki dużych przedsiębiorstw w trzecim kwartale 2009 r. umocnił swój niedawno odzyskany prymat wśród rynków branżowych, wyprzedzając co do wartości sprzedaży sektor bankowo-finansowy. W ciągu trzech kwartałów 2009 r. segment IT dla dużych przedsiębiorstw w przeciwieństwie do wielu innych sektorów rósł, i to w tempie dwucyfrowym 11,1%. Oznaczało to tempo wzrostu nadal bliskie rekordowi roku 2008 (15,3%). Niestety sam wynik trzeciego kwartału był w tym segmencie dużo niższy, choć nadal dodatni (7,1%).
Na dobrą kondycję segmentu dużych przedsiębiorstw pewien wpływ wywarła obecność funduszy UE kierowanych na poprawę konkurencyjności i innowacyjność. Obecność tychże środków musiała też wywrzeć wpływ na rozwój segmentu IT dla małych i średnich przedsiębiorstw MŚP. Po trzech kwartałach 2009 r. wykazał on tendencje wzrostowe, przy tempie 4,8%. Wydaje się, że tak wzmocniona pozycja sektora MŚP jest także rezultatem różnorodnych programów subwencjonowania go przez UE. Prawie żaden z badanych dostawców do MŚP nie notował w trzech kwartałach 2009 r. jakichś drastycznych spadków przychodów. Wyjątek stanowił PC Guard ze spadkiem na poziomie przekraczającym 30%. W samym 3 kwartale w porównaniu z analogicznym okresem ub.r. wyniki bywały jednak gorsze (ogółem spadek o 8,6%) także u innych dostawców IT. Wyjątkowo nawet w przypadku tak ustabilizowanej jednostki jak dział Comarch CDN (spadek sprzedaży o 25%).
Sektor publiczny
Wyniki segmentu publicznego IT po trzech kwartałach 2009 były skrajnie pesymistyczne. W tym okresie wykazał on tempo spadku na poziomie 33%, przy czym spadek w samym trzecim kwartale był jeszcze głębszy (prawie 42%). Na braku zamówień publicznych w trzecim kwartale 2009 r. najbardziej ucierpiały firmy Sygnity oraz Comarch, a pośrednio także Betacom, Combidata, jak również ABG.
Co ciekawe, tempo spadku segmentu IT kierowanego do sektora publicznego nie wpływa na jakieś ograniczenie kontynuowanych zastosowań tego obszaru informatyki. Rzeczywiście nie rozpoczyna się nowych projektów, których wprowadzenie jednak było z wielu stron mocno krytykowane. Jednocześnie, paradoksalnie, to właśnie obecnie wprowadza się w sektorze publicznym rozliczne ułatwienia, pozwalające na kontakt obywatela z urzędem wyłącznie za pośrednictwem sieci Internet.
Rynek konsultacji
W trzech kwartałach 2009 r. rynek konsultacji IT utrzymał dobrą passę zapoczątkowaną jeden kwartał temu. Wzrósł o ponad 25%, wykazując w samym III kw. 2009 r. dynamikę przekraczającą 31%. Wśród badanych firm o profilu doradczym w ciągu 9 miesięcy 2009 r. wszystkie notowały wzrosty. Tak więc wynika stąd, iż klienci firm doradczych kończą z przeczekiwaniem i zaczynają planować przyszłość. Warto dodać, że część firm konsultingowych silnie rosła na usługach szkoleniowych (np. DGA).
Rynek handlu
Rynek IT dla handlu przez wiele kwartałów był niewrażliwy na sygnały kryzysowe w gospodarce. Jego dynamika jeszcze w. I kw. 2009 r. - podobnie jak w przypadku Internetu - na chwilę zachwiała się, spadając poniżej zera (-5%). Okres trzech kwartałów 2009 r. przyniósł jednak wyraźne wzrosty dla tego segmentu, aż na poziomie 10%. Na wzrost ten miała wpływ duża dynamika firmy UPOS, która w badanym okresie przekroczyła 40%. Trzeba jednak być świadomym, że wzrost ten był wynikiem ożywienia aktywności firmy UPOS na rynkach Czech oraz Słowacji.
Zagraniczne placówki polskich firm
W ogóle dla niektórych spółek IT krajowy rynek od kilku lat okazuje się wyraźnie za ciasny (Ab, Action, Asseco, Comarch). Zbudowane zespoły muszą się bowiem w kraju liczyć z dużą sezonowością i niekiedy wieloletnią cyklicznością pozyskiwanych zamówień. Aktywność międzynarodowa pozwala nieco złagodzić te zagrożenia, w zamian ułatwiając zdobywanie szerszych doświadczeń.
Polskie podmioty prowadząc ekspansję poza Polskę, próbują przejmować czasem dość pokaźne spółki zagraniczne. Takich spółek IT, kontrolowanych przez krajowych udziałowców, jest już ponad 30. Nie wszystkie są wykazywane w sprawozdaniach. Prezentowane w niniejszej analizie 14 zagranicznych spółek software’owych, integratorskich i dystrybucyjnych, kontrolowanych przez krajowych udziałowców, zanotowało w trzech kwartałach 2009 r. sprzedaż wartości ponad 2 mld zł (ok. 700 mln USD). Było to o ponad 40% więcej niż w trzech kwartałach 2008 r., kiedy wiele z tych spółek do portfela firm polskich po prostu jeszcze nie należało.
Czy do końca pesymistycznie?
Wyniki finansowe trzech kwartałów 2009 r. świadczą o pogłębianiu się sytuacji kryzysowej w całej branży teleinformatycznej (ICT) w Polsce. Pierwsze pozytywne sygnały docierające z gospodarki światowej jeszcze nie znalazły wyraźnego odzwierciedlenia w wynikach branży IT za III kw. 2009 r.
Wręcz przeciwnie, wydaje się, że kryzys w branży IT ma się nadal całkiem nieźle – poza sektorem informatyki przedsiębiorstw. Łączna wartość sprzedaży badanych firm po trzech kwartałach 2009 r. wykazuje spadek na rynku IT o 15,3%, przy dynamice trzeciego kwartału jeszcze niższej, bo wynoszącej aż -16,9% (sam drugi kwartał wykazywał spadek jeszcze głębszy: -20,1%). Tak słabe wyniki już skłaniają do zdecydowanego obniżenia prognoz na cały rok 2009, do poziomu -14,9%. Ta dziesięciopunktowa prawie korekta względem prognoz sprzed kwartału wynika stąd, że już wiadomo, iż trzy niedobre kwartały muszą wyraźnie zdominować czwarty kwartał, nawet jeśli jego wyniki byłyby fantastyczne.
Niewątpliwie pozytywnym aspektem aktualnych przemian jest coraz znaczniejsza obecność krajowych przedsiębiorstw na rynkach międzynarodowych. Tak więc eksport i konsolidacje zagraniczne okazują się jedną z ważniejszych szans na podreperowanie bilansu polskich firm informatycznych, gdy krajowi klienci w większości przypadków wykazują nastroje minorowe.
Źródło: www.dis.waw.pl
Dystrybucja i integracja obciążają najwięcej
W trzech kwartałach 2009 r. ten największy segment rynku IT zmalał w grupie badanych firm o 20,6%, przy czym spadek w samym III kw. wynosił 22,7% i był prawie identyczny jak spadek w II kw. 2009 r. Wzrosty w badanym okresie wykazał tylko Komputronik oraz Eurotel, a w samym III kwartale 2009 r. jeszcze Karen. Stosunkowo mały spadek wykazywała firma Ab. Niewątpliwie największe spadki ujawniły się w firmach: Techmex (przypomnijmy: ogłoszono jej upadłość przez likwidację) oraz Pronox (wnioskuje o upadłość). Głęboki spadek wykazała też w 3 kwartale firma Action (o 14,1%), choć trzeba pamiętać, że jej wyniki można analizować jedynie w trybie proforma z uwagi na termin rozliczeniowy kończący się w miesiąc po zakończeniu kalendarzowego 3 kwartału (31 października).
Rynek integracji systemowej jest drugim co do wielkości segmentem rynku IT. W pierwszych trzech kwartałach 2009 r. jego spadki były minimalnie głębsze niż na rynku sprzętu. Natomiast sam trzeci kwartał był lepszy od I półrocza: spadek tego rynku wyniósł teraz “tylko” 14,8%, w stosunku do 26,4% w dwóch pierwszych kwartałach. Dodatnią dynamiką w badanym segmencie wykazały tylko Asseco PL oraz Qumak Sekom. Jednak w przypadku tej drugiej firmy trzeba pamiętać, iż jej wzrosty wynikły z wyjścia poza specjalizację informatyczną, np. zajęła się pracami bliskimi instalatorstwa elektrycznego, czy po prostu budownictwem (budowa serwerowni itp.).
Przedsiębiorstwa duże i MŚP
Segment informatyki dużych przedsiębiorstw w trzecim kwartale 2009 r. umocnił swój niedawno odzyskany prymat wśród rynków branżowych, wyprzedzając co do wartości sprzedaży sektor bankowo-finansowy. W ciągu trzech kwartałów 2009 r. segment IT dla dużych przedsiębiorstw w przeciwieństwie do wielu innych sektorów rósł, i to w tempie dwucyfrowym 11,1%. Oznaczało to tempo wzrostu nadal bliskie rekordowi roku 2008 (15,3%). Niestety sam wynik trzeciego kwartału był w tym segmencie dużo niższy, choć nadal dodatni (7,1%).
Na dobrą kondycję segmentu dużych przedsiębiorstw pewien wpływ wywarła obecność funduszy UE kierowanych na poprawę konkurencyjności i innowacyjność. Obecność tychże środków musiała też wywrzeć wpływ na rozwój segmentu IT dla małych i średnich przedsiębiorstw MŚP. Po trzech kwartałach 2009 r. wykazał on tendencje wzrostowe, przy tempie 4,8%. Wydaje się, że tak wzmocniona pozycja sektora MŚP jest także rezultatem różnorodnych programów subwencjonowania go przez UE. Prawie żaden z badanych dostawców do MŚP nie notował w trzech kwartałach 2009 r. jakichś drastycznych spadków przychodów. Wyjątek stanowił PC Guard ze spadkiem na poziomie przekraczającym 30%. W samym 3 kwartale w porównaniu z analogicznym okresem ub.r. wyniki bywały jednak gorsze (ogółem spadek o 8,6%) także u innych dostawców IT. Wyjątkowo nawet w przypadku tak ustabilizowanej jednostki jak dział Comarch CDN (spadek sprzedaży o 25%).
Sektor publiczny
Wyniki segmentu publicznego IT po trzech kwartałach 2009 były skrajnie pesymistyczne. W tym okresie wykazał on tempo spadku na poziomie 33%, przy czym spadek w samym trzecim kwartale był jeszcze głębszy (prawie 42%). Na braku zamówień publicznych w trzecim kwartale 2009 r. najbardziej ucierpiały firmy Sygnity oraz Comarch, a pośrednio także Betacom, Combidata, jak również ABG.
Co ciekawe, tempo spadku segmentu IT kierowanego do sektora publicznego nie wpływa na jakieś ograniczenie kontynuowanych zastosowań tego obszaru informatyki. Rzeczywiście nie rozpoczyna się nowych projektów, których wprowadzenie jednak było z wielu stron mocno krytykowane. Jednocześnie, paradoksalnie, to właśnie obecnie wprowadza się w sektorze publicznym rozliczne ułatwienia, pozwalające na kontakt obywatela z urzędem wyłącznie za pośrednictwem sieci Internet.
Rynek konsultacji
W trzech kwartałach 2009 r. rynek konsultacji IT utrzymał dobrą passę zapoczątkowaną jeden kwartał temu. Wzrósł o ponad 25%, wykazując w samym III kw. 2009 r. dynamikę przekraczającą 31%. Wśród badanych firm o profilu doradczym w ciągu 9 miesięcy 2009 r. wszystkie notowały wzrosty. Tak więc wynika stąd, iż klienci firm doradczych kończą z przeczekiwaniem i zaczynają planować przyszłość. Warto dodać, że część firm konsultingowych silnie rosła na usługach szkoleniowych (np. DGA).
Rynek handlu
Rynek IT dla handlu przez wiele kwartałów był niewrażliwy na sygnały kryzysowe w gospodarce. Jego dynamika jeszcze w. I kw. 2009 r. - podobnie jak w przypadku Internetu - na chwilę zachwiała się, spadając poniżej zera (-5%). Okres trzech kwartałów 2009 r. przyniósł jednak wyraźne wzrosty dla tego segmentu, aż na poziomie 10%. Na wzrost ten miała wpływ duża dynamika firmy UPOS, która w badanym okresie przekroczyła 40%. Trzeba jednak być świadomym, że wzrost ten był wynikiem ożywienia aktywności firmy UPOS na rynkach Czech oraz Słowacji.
Zagraniczne placówki polskich firm
W ogóle dla niektórych spółek IT krajowy rynek od kilku lat okazuje się wyraźnie za ciasny (Ab, Action, Asseco, Comarch). Zbudowane zespoły muszą się bowiem w kraju liczyć z dużą sezonowością i niekiedy wieloletnią cyklicznością pozyskiwanych zamówień. Aktywność międzynarodowa pozwala nieco złagodzić te zagrożenia, w zamian ułatwiając zdobywanie szerszych doświadczeń.
Polskie podmioty prowadząc ekspansję poza Polskę, próbują przejmować czasem dość pokaźne spółki zagraniczne. Takich spółek IT, kontrolowanych przez krajowych udziałowców, jest już ponad 30. Nie wszystkie są wykazywane w sprawozdaniach. Prezentowane w niniejszej analizie 14 zagranicznych spółek software’owych, integratorskich i dystrybucyjnych, kontrolowanych przez krajowych udziałowców, zanotowało w trzech kwartałach 2009 r. sprzedaż wartości ponad 2 mld zł (ok. 700 mln USD). Było to o ponad 40% więcej niż w trzech kwartałach 2008 r., kiedy wiele z tych spółek do portfela firm polskich po prostu jeszcze nie należało.
Czy do końca pesymistycznie?
Wyniki finansowe trzech kwartałów 2009 r. świadczą o pogłębianiu się sytuacji kryzysowej w całej branży teleinformatycznej (ICT) w Polsce. Pierwsze pozytywne sygnały docierające z gospodarki światowej jeszcze nie znalazły wyraźnego odzwierciedlenia w wynikach branży IT za III kw. 2009 r.
Wręcz przeciwnie, wydaje się, że kryzys w branży IT ma się nadal całkiem nieźle – poza sektorem informatyki przedsiębiorstw. Łączna wartość sprzedaży badanych firm po trzech kwartałach 2009 r. wykazuje spadek na rynku IT o 15,3%, przy dynamice trzeciego kwartału jeszcze niższej, bo wynoszącej aż -16,9% (sam drugi kwartał wykazywał spadek jeszcze głębszy: -20,1%). Tak słabe wyniki już skłaniają do zdecydowanego obniżenia prognoz na cały rok 2009, do poziomu -14,9%. Ta dziesięciopunktowa prawie korekta względem prognoz sprzed kwartału wynika stąd, że już wiadomo, iż trzy niedobre kwartały muszą wyraźnie zdominować czwarty kwartał, nawet jeśli jego wyniki byłyby fantastyczne.
Niewątpliwie pozytywnym aspektem aktualnych przemian jest coraz znaczniejsza obecność krajowych przedsiębiorstw na rynkach międzynarodowych. Tak więc eksport i konsolidacje zagraniczne okazują się jedną z ważniejszych szans na podreperowanie bilansu polskich firm informatycznych, gdy krajowi klienci w większości przypadków wykazują nastroje minorowe.
Źródło: www.dis.waw.pl
